Τα ψάρια της Πρέσπας παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία και ιδιαιτερότητα, καθώς από τα 21 είδη τα 8 είναι ενδημικά είδη ή υποείδη, δηλαδή απαντώνται μόνο στην Πρέσπα και έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά. Αξίζει να αναφέρουμε το γριβάδι (Cyprinus carpio),την πέστροφα (Salmo trutta peristericus),την πλατίκα (Rutilus ohridanus prespensis), την μπράνα (Barbus prespensis) και το τσιρόνι (Chalcalburnus belvica).
Το τσιρόνι είναι το πιο κοινό είδος της περιοχής και συναντάται σε μεγάλες συγκεντρώσεις. Αλιεύεται κυρίως τους χειμερινούς μήνες. Υπάρχουν πολλοί τρόποι αλίευσης τσιρονιού αλλά ειδικά στην Πρέσπα συναντάμε και έναν ξεχωριστό τρόπο αλίευσης που ονομάζεται «κέδρα» (ή πελαΐζια) κατά τον οποίο οι ψαράδες της περιοχής τοποθετώντας κέδρα στην λίμνη συγκεντρώνουν μεγάλες ποσότητες τσιρονιού και τις ψαρεύουν. Κατά το παρελθόν το τσιρόνι είχε ιδιαίτερη εμπορική αξία, και μάλιστα λειτουργούσε συσκευαστήριο στη περιοχή, το οποίο έκανε εξαγωγές τσιρονιών σε κονσέρβες, κυρίως, στη Γαλλία.
Η κύρια απασχόληση των κατοίκων της Πρέσπας, σήμερα, είναι η καλλιέργεια των φασολιών. Τα φασόλια της Πρέσπας είναι βραστερά και νόστιμα και θεωρούνται από τα καλύτερα στον κόσμο. Η εντατική καλλιέργεια που είναι αποκλειστικά αρδεύσιμη, έχει σχετικά υψηλές οικονομικές αποδόσεις και ξεκίνησε πριν από το 1985.
Τα Φασόλια «πλακέ», «ελέφαντες» και «γίγαντες» από τη Πρέσπα είναι το βασικό συστατικό της πασίγνωστης παραδοσιακής Ελληνικής συνταγής: τη φασολάδα. Σίγουρα βέβαια γνωρίζετε ότι ψήνονται και στο φούρνο (ταβά ή πλακί) ή γίνονται σαλάτα. Τα φασόλια είναι αναμφισβήτητα ιδιαίτερα υγιεινή και θρεπτική τροφή και εύκολα βρίσκουν την θέση τους στη Μεσογειακή διατροφή και δίαιτα. Τα φασόλια «ελέφαντες» και «γίγαντες» ανήκουν στην ίδια ελληνική ποικιλία φασολιών εξαιρετικής ποιότητας. Η διαφοροποίηση των δυο κατηγοριών γίνεται βάσει του μεγέθους τους, ενώ η εκπληκτική ποιότητά τους οφείλεται στο συνδυασμό του μικροκλίματος και της εδαφολογικής σύστασης της περιοχής. Το 1994, το υπουργείο, αναγνώρισε τα φασόλια «ελέφαντες» και «γίγαντες» Πρεσπών ως Προϊόν Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης. Η αρμόδια επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα αναγνώρισε ως Προϊόν Προστατευμένης Γεωγραφικής Ένδειξης.
Οι καλλιεργητές φασολιών της περιοχής δημιούργησαν την ομάδα παραγωγών, με σκοπό να διασφαλίσουν τη μοναδικότητα του προϊόντος και τη πιστοποίηση του. Έχουν ξεκινήσει τη καλλιέργεια με την επίβλεψη γεωπόνων και είναι στο στάδιο παραγωγής προϊόντων ολοκληρωμένης διαχείρισης. Στόχος επίσης της ομάδας, είναι η δημιουργία ενός συνεταιρισμού παραγωγών για τη προώθηση των τοπικών προϊόντων, έτσι ώστε να αυξήσουν τα έσοδα τους, αλλά και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, το οποίο σε μια απομακρυσμένη περιοχή όπως η Πρέσπα θα είναι έργο πνοής .
Πιπεριές με τσιρόνια
ΥΛΙΚΑ:
1 κιλό πιπεριές,
2 μέτριες ντομάτες,
μια αρμαθιά τσιρόνια λιαστά
ΕΚΤΕΛΕΣΗ:
Ετοιμάζουμε τα τσιρόνια. Αφού τα τοποθετήσουμε έτσι όπως είναι σε ταψί μέσα στον φούρνο για 15 λεπτά, τα βγάζουμε και τα αφήνουμε σε χλιαρό νερό, μέχρι να μαλακώσει η πέτσα τους.
Ψήνουμε τις πιπεριές επάνω στη σόμπα, μέχρι να «ιδρώσουν» και στη συνέχεια τις ξεφλουδίζουμε. Αφού ψιλοκόψουμε τις πιπεριές και τις ντομάτες, τις βάζουμε στο τηγάνι με λαδάκι για 15' μέχρι να «δέσει» η σάλτσα. Καθαρίζουμε και πλένουμε τα τσιρόνια, και τα προσθέτουμε στη σάλτσα 5 λεπτά προτού ετοιμαστεί.
Πιπεριές
Τσιρόνια
Φασολάδα
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 5 ΆΤΟΜΑ:
2-3 φλιτζάνια του τσαγιού Φασόλια Πλακέ Πρεσπών
1 κρεμμύδι μεγάλο
2-3 ντομάτες ή σάλτσα ντομάτας
2 κόκκινες πιπεριές φρέσκιες ή ξερές
2-3 καρότα
μισό φλιτζάνι λάδι
Σέλινο, μαϊντανό και λίγο αλάτι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ:
Βράζουμε για περίπου 2 ώρες, σε μια μεγάλη κατσαρόλα, όλα τα υλικά και τα δοκιμάζουμε αν έχουν βράσει. Σερβίρουμε με λίγο μπούκοβο και με τουρσί λάχανο.
Φασόλια Γίγαντες στον φούρνο
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 6 ΆΤΟΜΑ:
3-4 φλιτζάνια γίγαντες- ελέφαντες Πρεσπών
2 καρότα κομμένα ροδέλες
1 μεγάλο κρεμμύδι κομμένο σε φέτες
1-2 πιπεριές Φλωρίνης κόκκινες
2 σκελίδες σκόρδο
2-3 ντομάτες η τοματοπολτό
μαϊντανό
λίγο δυόσμο
1 κουτάλι αλάτι ψιλό
¾ φλιτζανιού λάδι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ:
Αρχικά μουλιάζουμε τα φασόλια στο νερό από βραδύς. Στη συνέχεια τα ξεπλένουμε και τα βράζουμε για 5 λεπτά. Στραγγίζουμε το νερό και ξαναρίχνουμε 5-6 ποτήρια βραστό νερό το οποίο βράσαμε νωρίτερα σε άλλη κατσαρόλα. Βάζουμε και τα καρότα και τα αφήνουμε σε σιγανή φωτιά ( για να μην βγει η φλούδα).
Σε ένα τηγάνι τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι μέχρι νa ροδίσει, προσθέτουμε τις πιπεριές, το σκόρδο, την ντομάτα, το μαϊντανό, το αλάτι και τον δυόσμο.
Βάζουμε τα φασόλια στο ταψί και τα περιχύνουμε με τα πιο πάνω υλικά. Προσθέτουμε το υπόλοιπο λάδι και τα βάζουμε στον φούρνο για 30-40 λεπτά στους 180-200oC.
Φασολάδα με παστό χοιρινό
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 5 ΆΤΟΜΑ:
4 φλιτζάνια φασόλια πλακέ
1 κρεμμύδι
3 ξερές κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης
3-4 καρότα
1-2 σκελίδες σκόρδο
1 κιλό παστό ή καπνιστό χοιρινό κομμένο σε μερίδες
λάδι κατά βούληση
ΕΚΤΕΛΕΣΗ:
Ξεβγάζουμε τα φασόλια και τα αφήνουμε να βράσουν μαζί με ολόκληρα τα καρότα, το κρεμμύδι, τις πιπεριές και το σκόρδο. Ύστερα από μία περίπου ώρα, βγάζουμε τα μυρωδικά , τα λιώνουμε και τα ξαναρίχνουμε στην κατσαρόλα με τα φασόλια. Προσθέτουμε και το κρέας στην κατσαρόλα μαζί με το λάδι που θέλουμε και σε 45 λεπτά περίπου το φαγητό είναι έτοιμο. Εάν προτιμήσουμε το παστό χοιρινό, πρέπει από το προηγούμενο βράδυ να το μουλιάσουμε στο νερό για να φύγει η αλμύρα.
Μαζί με τις γυναίκες του γυναικείου συνεταιρισμού στο χωριό Ψαράδες, μαγειρεύουμε τα τσιρόνια που είναι τα μικρά ψάρια της μεγάλης Πρέσπας.